Հայոց լեզվի և գրականության ամբիոն
Հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնը համալսարանի կրթագիտական ստորաբաժանումներից է: Այն գործում է Բանասիրության և միջմշակութային հաղորդակցության ֆակուլտետի կազմում:
Ամբիոնը ձևավորվել է 2000 թ. նախ որպես հայագիտության, ապա հայոց լեզվի և գրականության ամբիոն: 2008 թվականից ամբիոնը ղեկավարել է բ.գ.դ, պրոֆեսոր Ա. Եղիազարյանը, 2019-2023 թթ.՝ Ա. Փաշայանը։ 2024 թվականից ամբիոնի վարիչ է նշանակվել բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գ. Գևորգյանը:
Կարևորելով հայագիտական առարկաների դերը ազգային ինքնության և արժեքների արմատավորման, միջմշակութային և մասնագիտական հաղորդակցման հմտությունների ձևավորման գործում՝ ամբիոնն առաջարկում է դասընթաց հայոց լեզվից և գրականությունից: Ամբիոնը նաև հայերենի՝ որպես օտար լեզվի դասընթաց է անցկացնում հայերենին չտիրապետող կամ մասամբ տիրապետող ուսանողների համար:
Ամբիոնի նպատակն է զարգացնել ուսանողների հաղորդակցական հմտությունները, ամրապնդել նրանց՝ գրական հայերենի նորմին համապատասխան մասնագիտական խոսք կառուցելու, իրենց խոսքը վերահսկելու, բարբառային, ժարգոնային արտահայտություններից մաքրելու կարողությունները: Վերոնշյալի արդյունքում ուսանողները կունենան գեղեցիկ, տպավորիչ, տրամաբանված խոսք, որը կարևոր է ոչ միայն մասնագիտական միջավայրում դրսևորվելու, այլև գրագետ և բարեկիրթ հաղորդակցվելու համար:
Ամբիոնի գիտահետազոտական հիմնական ուղղություններն են հայագիտության տեսական և գործնական արդի հիմնախնդիրները, զուգադրական տիպաբանությունը, լեզվամշակութաբանությունը, հայոց լեզվի դասավանդման մեթոդիկան:
Ամբիոնում կարևորվում է հետազոտական գործունեության և ուսումնական գործընթացի փոխկապակցվածությունը. պարբերաբար կազմակերպվում են հայ լեզվաբանության արդի հիմնահարցերին, հայոց լեզվի դասավանդման հիմնախնդիրներին նվիրված գիտաժողովներ, ներամբիոնական և միջամբիոնական գիտամեթոդական սեմինարներ, կլոր սեղաններ և գիտական բանավեճեր։
Ամբիոնի առաքելությունը
Հայերենի ուսուցմամբ և հայագիտության բնագավառում կատարված գիտական հետազոտություններով նպաստել արհեստավարժ, աշխատաշուկայում մրցունակ, տարբեր իրադրություններում խոսքային համապատասխան վարքագիծ դրսևորելու հմտությամբ օժտված մասնագետների պատրաստմանը` աջակցելով համալսարանի մրցունակության բարձրացմանը:
Ամբիոնի տեսլականը
Դառնալ ազգային և միջազգային մակարդակներում հայագիտության ոլորտում ծառայություններ մատուցող մրցունակ կրթական-հետազոտական ստորաբաժանում:
Կրթություն՝ բարձրագույն։
Աշխատանքային փորձ՝ Գ.Աճառյանի անվ. լեզվի ինստիտուտ։ ՀՀ Վ.Բրյուսովի անվան պետական համալսարան։
Մասնագիտացում՝ հայոց լեզու և գրականություն։
Դասավանդվող առարկա՝ հայոց լեզու.
Գիտական հետաքրքրություններ
Հին հայոց լեզու
Արևելահայերեն
Արևմտահայերեն
Բարբառագիտություն
Հայերենը որպես օտար լեզու
- Հայերենի բարբառների եղանակաժամանակային համակարգերի տարածագործառական բնութագիրը, մենագրություն, Երևան, «Լիմուշ» հրատ., 2013:
- Aрмянские диалекты, Языки мира, Москва, Academia, 2013, 320-333
- Արևելահայերենի գործնական քերականություն, դասագիրք, Երևան, «Լուսաբաց» հրատ., 2016:
- Հայերենի բարբառների եղանակաժամանակային կառուցատիպերի պատմական զարգացումը,Հանդէս ամսօրյա, Բեյրութ, 2017, 57-74:
- Լեզվագործածության սխալներ գրական արևելահայերենում, տեսագործնական ձեռնարկ, Երևան,«Զանգակ» հրատ., 2019:
- Հինհայերենյան ժամանակաձևերի կառուցատիպեր տարածքային տարբերակների եղանակաժամանակային համակարգերում, Բանբեր ԵՊԼՀ-ի, Բանասիրություն, լեզվաբանություն 1/50, Երևան, «Լինգվա» հրատ., 2019, Էջ 33-41:
- Գործառական հայերեն, գործնական աշխատանքների ձեռնարկ, Երևան, «Էդիտ պրինտ» հրատ.,2019:
- The Past Imperfect in the Western Group of Armenian Dialects, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies, A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg, PEETERS LEUVEN – PARIS – BRISTOL, CT 2019, 135-143:
- Ներկա-ապառնի ժամանակային անցումը հայերենում, Հանդես ամսօրյա, Վիեննա, 2021, Մխիթարյան հրատ., 184-196:
- Գործառական հայոց լեզու, տեսագործնական ձեռնարկ, Երևան, «Զանգակ» հրատ., 2021:
- Grammatical Polysemy in Armenian Dialects, Philological researches, 2022, 4, Gori, 2022, 82-88, international scientific indexing 0, 857.
- Նկատառումներ ում-ով դերբայի ծագման և գործառության ժամանակաշրջանի շուրջ, Բանբեր ԲՊՀ-ի, Լեզվաբանություն և բանասիրություն 1/62/, Երևան, «Լինգվա» հրատ., 2022, 113-122:
- Արևելահայերենի նորմեր և շեղումներ, տեսագործնական ձեռնարկ, Երևան, «Զանգակ» հրատ., 2022:
- Հայերենի եղանակային իմաստների դրսևորումները՝ ըստ արտահայտության և բովանդակության պլանների փոխհարաբերության, Հանդէս ամսօրեայ, թիվ 1-12, Վիեննա, 2023, Մխիթարյան հրատ., էջ 57-66:
- Observations on Synchronous and Diachronic Manifestations օf Constructions of The Present Tense, Philological researches, 6, Gori, 2023, international scientific indexing 0, 857.
- Armenian Dialects of Mixed Mode of Formation, Philological Researches, 8, Gori, 2024, international scientific indexing 0, 857.